بسته‌بندی کالاها به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در فرآیند حمل‌ونقل به شمار می‌آید. بسته‌بندی باید با مقررات و استانداردهای بین‌المللی مطابقت داشته باشد و بتواند به‌خوبی از محموله‌ها در برابر آسیب‌ها و خطرات احتمالی محافظت کند. همچنین، انتخاب مواد اولیه با کیفیت و ابعاد مناسب بسته‌بندی می‌تواند به طور قابل‌توجهی هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش دهد.
انتخاب بسته‌بندی مناسب باید با درنظرگرفتن ویژگی‌ها و حساسیت‌های هر نوع کالا انجام شود. به‌عنوان‌مثال، در فریت بار یا همان ارسال بار مسافری کالاهای شکننده مانند ظروف شیشه‌ای و لوازم منزل نیاز به بسته‌بندی خاص و مقاوم دارند تا در حین حمل‌ونقل از آسیب‌های فیزیکی در امان بمانند و سالم به مقصد برسند. یا در حمل‌ونقل کالاهایی که به دما و رطوبت حساس هستند، بسته‌بندی‌های عایق و مقاوم در برابر شرایط جوی می‌بایست استفاده شوند.
باتوجه‌به تنوع انواع بسته بندی در حمل و نقل بین المللی بین‌المللی و اهمیت آن در حفظ سلامت و ایمنی بارها در این مقاله به بررسی انواع آن و کاربرد هر یک در ارسال بار به خارج از کشور خواهیم پرداخت.
بسته‌بندی و حمل‌ونقل بر اساس دستورالعمل‌های استاندارد
استانداردهای بین‌المللی بسته‌بندی به مجموعه‌ای از قواعد و راهنماها اشاره دارد که هدف آن‌ها تضمین ایمنی، کیفیت بسته‌بندی در حمل‌ونقل کالاها است. این استانداردها به‌ویژه در حمل‌ونقل بین‌المللی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
در ادامه به برخی از این دستورالعمل‌ها اشاره خواهیم کرد:
سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تعدادی استاندارد در انواع بسته بندی در حمل و نقل بین المللی کالاها تدوین کرده است. از جمله: ISO 11607 استانداردی برای بسته‌بندی مواد پزشکی و محصولات بهداشتی یا ISO 2233 راهنمایی برای آزمون‌های فیزیکی و ارزیابی بسته‌بندی.
سازمان تست و مواد آمریکا (ASTM) نیز استانداردهای خاصی برای بسته‌بندی دارد که شامل شرایط فیزیکی، آزمایشات مکانیکی و آزمون‌های مقاومت در برابر شرایط محیطی می‌شود. این استانداردها معمولاً برای صنایع مختلف مانند الکترونیک و داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
باتوجه‌به افزایش حساسیت به مسائل زیست‌محیطی، استانداردهایی مانند ISO 14001 برای مدیریت محیط‌زیست و FSC برای بسته‌بندی‌های چوبی تدوین شده‌اند. این استانداردها به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا از مواد پایدار و دوستدار محیط‌زیست استفاده کنند.
حال که با برخی از مهم‌ترین دستورالعمل‌های استاندارد برای بسته‌بندی آشنا شدید به معرفی انواع بسته بندی در حمل و نقل بین المللی خواهیم پرداخت.
انواع بسته‌بندی بر اساس روش حمل بار
انتخاب نوع بسته‌بندی مناسب باید با ویژگی‌ها و نیازهای خاص هر گروه از کالاها همخوانی داشته باشد. بسته‌بندی صحیح علاوه بر اینکه به ایمنی کالاها در طول مسیر کمک می‌کند، می‌تواند عملیات حمل بار در هر روش از حمل‌ونقل را نیز آسان‌تر کند. براین‌اساس نوع بسته‌بندی در حمل‌ونقل بین‌المللی به این شکل تقسیم می‌شود:
بسته‌بندی بار فله
در این نوع بار، کالاهای فله مانند نفت، گندم و زغال‌سنگ به‌صورت غیر بسته‌بندی شده جابه‌جا می‌شوند. این فرآیند عمدتاً با استفاده از کشتی‌های باری موسوم به “کشتی‌های فله‌بر” انجام می‌گیرد. درست است که در این روش نیازی به بسته‌بندی خاصی نیست، اما استفاده از تانکرها یا سطل‌های ویژه برای جلوگیری از آلودگی و حفظ کیفیت کالاها الزامی است. این روش به دلیل حجم بالای کالاها و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، رایج است.
حمل کانتینری؛ یکی از انواع بسته بندی در حمل و نقل بین المللی
در حمل کانتینری، کالاها در کانتینرهای استاندارد و بزرگ قرار می‌گیرند که به طور خاص طراحی شده‌اند تا از آسیب‌دیدگی و آلودگی کالاها جلوگیری کنند. کانتینرها به‌عنوان واحدهای بزرگ بسته‌بندی، این امکان را فراهم می‌کنند که مقادیر زیادی از کالاها به طور هم‌زمان جابه‌جا شوند. محموله‌ها در این روش بر روی پالت‌هایی قرار می‌گیرند که امکان حمل آسان‌تر و سریع‌تر آن‌ها را روش حمل بار دریایی یا زمینی فراهم می‌کند.
بسته‌بندی به‌صورت کیسه‌ای
حمل بار به‌صورت کیسه‌ای یکی از روش‌های متداول برای بسته‌بندی و جابه‌جایی کالاهای فله‌ای و مواد غذایی است. کالاهایی مانند شکر، برنج و سایر مواد مشابه که در این دسته قرار می‌گیرند، به دلیل ویژگی‌های خاص خود نیاز به بسته‌بندی مناسب دارند تا کیفیت آن‌ها در طول فرآیند حمل‌ونقل و انبارداری حفاظت شود.
حمل‌ونقل عمومی
این نوع بسته‌بندی معمولاً برای کالاهای کوچک و متوسط مناسب بوده و امکان جابه‌جایی آسان‌تر را فراهم می‌کند. کالاهایی که در صندوق، باندل یا بشکه بسته‌بندی شده‌اند، در این دسته قرار می‌گیرند. به دلیل ساختار منظم این بسته‌بندی‌ها، فرآیند بارگیری و تخلیه سریع‌تر انجام می‌شود.
انواع بسته بندی در حمل و نقل بین المللی
بسته‌بندی‌ها می‌توانند از مواد مختلفی مانند کاغذ، پلاستیک، فلز و چوب ساخته شوند و هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. طراحی این بسته‌بندی‌ها که غالباً توسط افراد حرفه‌ای و متخصصان بسته‌بندی انجام می‌شود، به‌گونه‌ای است که سرعت در بارگیری، تخلیه و انبارداری کالاها را به حداکثر می‌رساند و هدف آن استفاده بهینه از فضا و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل است. در ادامه به بررسی انواع بسته بندی در حمل و نقل بین المللی و ویژگی‌های هر یک پرداخته می‌شود:
پالت (Pallet)
پالت‌ها ساختارهای مسطحی دارند که به تسهیل حمل‌ونقل کالاها کمک می‌کنند. این ابزارها معمولاً از چوب، پلاستیک یا فلز ساخته می‌شوند و با استفاده از لیفتراک‌ها جابه‌جا می‌شوند. طراحی پالت‌ها به‌گونه‌ای است که می‌تواند زمان بارگیری و تخلیه را کاهش دهد. همچنین، استفاده از پالت‌ها به سازمان‌دهی بهتر کالاها در انبار و کاهش فضای اشغالی کمک می‌کند.
کارتن‌های مقوایی
جعبه‌ها و کارتن‌های مقوایی جزء اصلی بسته‌بندی در حمل‌ونقل بین‌المللی هستند. این نوع بسته‌بندی به دلیل سادگی و هزینه‌های پایین، بسیار محبوب هستند. کارتن‌ها در اندازه‌ها و مقاومت‌های مختلف تولید می‌شوند و معمولاً از کاغذ بازیافتی ساخته می‌شوند. این کارتن‌ها به دلیل قابلیت برچسب‌گذاری، شناسایی کالاها را راحت‌تر می‌کنند و می‌توانند از کالاها در برابر ضربه و آسیب‌های جزئی محافظت کنند.
کانتینر (Container)
کانتینرها، واحدهای بزرگ بسته‌بندی هستند که به‌ویژه برای حمل بارهای حجیم و سنگین طراحی شده‌اند. این واحدها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که بارگیری و تخلیه آن‌ها در کشتی‌ها، کامیون‌ها و قطارها بسیار آسان باشد.
کانتینرها معمولاً از فلز ساخته می‌شوند و دارای ابعاد استانداردی هستند که امکان stacking (چیدمان) را در حین حمل‌ونقل فراهم می‌کند. طراحی محکم و مقاوم آن‌ها، کالاها را از آسیب‌های جوی و فیزیکی محافظت می‌کند. همچنین، برخی از کانتینرها دارای عایق حرارتی هستند که برای حمل کالاهای حساس به دما مناسب‌اند.
بسته‌بندی فومی
بسته‌بندی فومی به دلیل قابلیت شکل‌پذیری بالا، برای کالاهای حساس و بدون شکل مشخص بسیار مناسب است. این نوع بسته‌بندی معمولاً در ترکیب با مواد دیگر برای حفاظت از کالاها استفاده می‌شود. وجود مدل‌های مختلف مانند رول فومی، ورق و جعبه تخم‌مرغی، این نوع بسته‌بندی را برای انواع کاربردها مناسب می‌سازد. فوم به دلیل خواص جذب ضربه خود، خطر آسیب به کالاهای شکننده را کاهش می‌دهد.
فلکسی بگ (Flexible Bag)
فلکسی بگ‌ها یکی از انواع جدید بسته‌بندی‌ها هستند که برای حمل‌ونقل مواد فله‌ای و مایعات به کار می‌روند. این کیسه‌ها از مواد مقاوم و انعطاف‌پذیر ساخته شده و به‌راحتی قابلیت حمل و جابه‌جایی دارند.
طراحی خاص فلکسی بگ‌ها به آن‌ها امکان می‌دهد حجم بالایی از مواد را در خود جای دهند و به‌راحتی در کانتینرها و کامیون‌ها بارگیری شوند. این نوع بسته‌بندی به‌ویژه برای حمل مواد شیمیایی و صنعتی مناسب است.
بشکه‌های فولادی
بشکه‌های فولادی عمدتاً برای حمل‌ونقل مواد مایع و خطرناک استفاده می‌شوند. این بسته‌بندی‌ها به دلیل استحکام بالا و قابلیت تحمل فشار، ایمنی بالایی دارند. بشکه‌ها معمولاً در حجم‌های مختلف تولید می‌شوند و می‌توانند مواد شیمیایی، نفت، گاز و انواع مایعات دیگر را حمل کنند. برای افزایش ایمنی، بسیاری از بشکه‌ها دارای پوشش‌های ضدزنگ و رنگ‌های مقاوم در برابر خوردگی هستند.
جامبوبگ (Jumbo Bag)
جامبوبگ‌ها کیسه‌های بزرگ و مقاوم هستند که برای حمل‌ونقل مواد فله‌ای مانند گندم، شکر و مواد شیمیایی طراحی شده‌اند. این نوع بسته‌بندی به دلیل ظرفیت بالا و مقاومت در برابر رطوبت و آسیب، گزینه‌ای مناسب برای بارهای سنگین و فله‌ای است. جامبوبگ‌ها معمولاً از مواد پلی‌پروپیلن یا پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند و می‌توانند تا چند تن بار را حمل کنند.
باندل (Bundle)
باندل‌ها بسته‌بندی‌های کوچکی هستند که برای گروه‌بندی کالاهای مشابه به کار می‌روند. این نوع بسته‌بندی به کاهش فضای اشغال شده در انبار و حمل‌ونقل کمک می‌کند. استفاده از باندل‌ها می‌تواند به کاهش هزینه‌ها منجر شود در واقع حمل چندین کالا در یک بسته می‌تواند نیاز به جابه‌جایی جداگانه را کاهش دهد و زمان و هزینه‌های مربوط به حمل‌ونقل را به حداقل برساند.
اهمیت بسته‌بندی در حمل‌ونقل بین‌المللی
باتوجه‌به اینکه کالاها معمولاً از مسیرهای طولانی و در شرایط جوی مختلف عبور می‌کنند، بسته‌بندی مناسب می‌تواند کیفیت و سلامت کالاها را حفظ کند و به‌عنوان اولین خط دفاعی در برابر آسیب‌ها عمل نماید. به همین دلیل، انتخاب یک شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی معتبر و باتجربه می‌تواند تضمین‌کننده سلامت کالاها در طول مسیر باشد.
شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی همراه دژ ایرانیان با اتکا به تجربه و تخصص تیم حرفه‌ای خود، نیازهای خاص هر مشتری و انواع کالاها را برآورد کرده و با استفاده از بهترین روش‌های بسته‌بندی و ارسال، محموله‌ها را به هر نقطه‌ای از جهان ارسال می‌کند.
شما با استفاده از خدمات همراه دژ، می‌توانید اطمینان داشته باشید که کالاهای شما با رعایت استانداردهای بسته‌بندی و حمل‌ونقل، به مقصد نهایی خود خواهند رسید و در بهترین شرایط ممکن تحویل داده خواهند شد.
سؤالات متداول
نوع و ویژگی‌های کالا (مانند حساسیت، وزن و ابعاد)، نیاز به محافظت در برابر آسیب و رطوبت، روش حمل‌ونقل، هزینه‌های بسته‌بندی، رعایت قوانین و مقررات مرتبط هر بار، از عوامل مهم در انتخاب نوع بسته‌بندی کالاها در پروسه حمل‌ونقل است.
بسته‌بندی‌های عایق باید بر اساس ویژگی‌های خاص کالا و نیازهای حمل‌ونقل و نگهداری انتخاب می‌شوند. برای برخی کالاها مانند مواد غذایی فاسدشدنی یا داروها این نوع بسته‌بندی ضروری است، درحالی‌که برای دیگر کالاها گزینه‌های ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر بهتر است انتخاب شوند.
فوم، نایلون حباب‌دار، کاغذ بسته‌بندی و ورق‌های مقوایی برای ضربه‌گیری در حمل بار بسیار مناسب هستند.