به هر نوع انتقال بار به‌وسیله هواپیما از یک نقطه به نقطه‌ی دیگر را حمل‌ونقل هوایی می‌گویند. این روش یکی از رایج‌ترین روش‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و داخلی است. البته هواپیمای باربری نسبت به نوع عادی تفاوت‌هایی در ساختار دارد. میزان پهنای هواپیمای باربری نسبت به نوع عادی آن بیشتر است، همچنین تعداد چرخ‌های آنها بیشتر است و درب‌های بزرگ‌تری دارند تا بتوان بارهای مختلف را به‌راحتی در داخل آنها قرارداد و در حین حمل آنها دچار دردسر یا مشکلی نشوید.
چه بارهایی را می‌توان با استفاده از روش حمل‌ونقل هوایی جابه‌جا کرد؟
از بارهای معمولی و حجیم گرفته تا حیوانات زنده و بارهای فاسدشدنی همه به روش هوایی امکان حمل آنها وجود دارد. در اینجا انواع بارهایی که توسط هواپیما حمل می‌شوند را آورده‌ایم.
1. بارهای معمولی
بارهای معمولی عبارت‌اند از: لوازم ساختمانی، ابزارآلات، لوازم‌یدکی، لوازم الکتریکی، صنایع‌دستی، محصولات پلاستیکی، لوازم شخصی به جز لوازم آرایشی بهداشتی، لوازم منزل به جز شکستنی‌ها، کتاب و کاغذ.
2. بارهای حجیم و سبک
کالاهایی که دارای حجم زیادی هستند اما وزن کمی دارند.
3. بارهای فاسدشدنی
بارهای فاسدشدنی عبارت‌اند از: انواع گوشت‌ها، سبزیجات، گل‌وگیاه، محصولات لبنی و…
4. بارهای خطرناک
بارهای خطرناک عبارت‌اند از: مواد منفجره، اسیدها و غیره هستند.
5. بارهای باارزش
بارهای باارزش عبارت‌اند از: طلا، نقره و غیره که ارزش بالایی دارند.
6. بار اجساد
کلیه اجسادی که با هواپیما حمل می‌شوند باید از طریق سازمان‌های مربوطه هماهنگ شوند.
7. بار حیوانات زنده
بار حیوانات شامل سگ، گربه، پرندگان و دیگر حیوانات اهلی و خانگی هستند.
انواع روش‌های حمل‌ونقل هوایی
روش حمل‌ونقل هوایی بر اساس سه فاکتور حجم کالا، زمان تحویل کالا و ارزش کالا تعیین می‌شود که هرکدام از روش‌ها باتوجه‌به نیاز افراد کاربرد دارد و هیچ یک نسبت به دیگری برتری ندارد؛ بنابراین برای انتخاب بهترین روش حمل هوایی ابتدا باید از خصوصیات این روش‌ها آگاهی پیدا کنید. روش‌های حمل‌ونقل هوایی بارانداز:
1. پرواز چارتر
این نوع پرواز برای جابه‌جایی مسافر و حمل کالا کاربرد دارد. چارتر هوایی به پروازی گفته می‌شود که تمام صندلی‌های یک هواپیما به‌صورت یکجا در اختیار یک شرکت هواپیمایی قرار می‌گیرد. این روش از حمل‌ونقل، کوتاه‌ترین مسیرها را برای رفت‌وآمد انتخاب می‌کند تا در ترافیک هوایی گیر نکند. از مهم‌ترین مزایای روش چارتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرفه‌جویی در مصرف هزینه‌ها
- مسیر کوتاه‌تر نسبت به سایر انواع روش حمل‌ونقل هوایی
- امکان رزرو گروهی
- امکان رزرو مدت‌دار
- دربست اجاره‌کردن هواپیما برای مدت‌زمان مشخص
نکته قابل‌توجه این است که تنها آژانس‌های خصوصی و گردشگری از پرواز چارتر استفاده نمی‌کنند، بلکه ارگان‌ها، باشگاه‌های ورزشی، نهادهای دولتی، اداره‌ها و غیره هم استفاده می‌کنند.
2. پرواز سیستمی
تفاوت اصلی پرواز سیستمی با پرواز چارتر در برنامه زمانی، هزینه بلیت و شرایط سنی است؛ به‌گونه‌ای که در پرواز سیستمی برنامه و هزینه پروازها در طول ماه مشخص بوده و امکان تغییر آن توسط مسافران وجود دارد. نکته‌ای که در مورد بلیت‌های سیستمی وجود دارد این است که هر چه دیرتر اقدام به خرید آن کنید، قیمت بلیت گران‌تر می‌شود.
3. پرواز بازرگانی
این روش حمل‌ونقل هوایی فقط برای حمل محموله است. حمل‌ونقل به این روش دارای قواعد و قوانین خاصی است که توسط شرکت هواپیمایی ایران و شرکت هواپیمایی بین‌المللی غیرنظامی ایکائو تعیین می‌شوند و سرپیچی از این قوانین سرپیچی از قوانین کشوری و بین‌المللی است. پرواز بازرگانی دارای دو نوع فریت بار و کارگو است. در نوع کارگو محموله‌ها توسط هواپیماهای باربری حمل می‌گردند که در زمان انجام این کار تمامی استاندارهای ایمنی لازم رعایت می‌شود و نیازی نیست که از این بابت هیچ‌گونه نگرانی داشته باشید؛ اما در پرواز بازرگانی فریت، کالا توسط مسافر حمل می‌گردد.
عوامل درگیر در حمل‌ونقل هوایی
در انجام حمل‌ونقل هوایی تعدادی از افراد به طور مستقیم و غیرمستقیم درگیر هستند که در ادامه به معرفی آنها و نوع درگیری این افراد در زمان حمل‌ونقل هوایی به طور کامل خواهیم پرداخت.
· صاحبان بار
صاحبان بار اولین دسته افرادی هستند که در هنگام حمل‌ونقل هوایی درگیر می‌شوند، البته درگیری آنها در این موضوع به‌صورت غیرمستقیم و از طریق شرکت‌های باربری یا حمل‌ونقل‌کننده کالا است و خودشان به طور مستقیم در این موضوع دخیل نیستند.
· شرکت‌های باربری
پس از اینکه بار به دست شرکت باربری می‌رسد، بر اساس سفارش مشتری و زمان‌بندی رسیدن بار، این شرکت باید تعیین کند که از چه نوع روشی برای انجام این کار استفاده کند. اگر فاصله شهر مقصد خیلی دور باشد، به طور معمول این مجموعه‌ها حمل‌ونقل هوایی را به‌عنوان بهترین گزینه انتخاب می‌کنند تا بتوانند بار در سریع‌ترین زمان ممکن به دست صاحب آن در شهر دیگر برسانند.
· شرکت‌های هواپیمایی
شرکت‌های هواپیمایی سفارش حمل بار را از مجموعه‌های باربری می‌گیرند و باید آن را در زمان تعیین‌شده انجام دهند. درگیری این افراد در این موضوع مستقیم است و وظیفه‌ی سنگینی در این حوزه برعهده دارند که باید آن را بهترین شکل ممکن انجام دهند.
· خلبان هواپیما
خلبان هواپیما وظیفه دارد تا بار تحویل‌دادن شده در هواپیمایش را به‌صورت سالم و بدن هیچ‌گونه آسیب‌دیدگی تحویل مدیران فرودگاه مقصد دهد تا آنها کارهای لازم برای آن را انجام دهند.
· مأموران گمرک
پس از اینکه بار به مقصد رسید، توسط مأمور گمرک مدارک و مجوزهای مربوط به آن چک می‌شود تا بعد از آن بتواند ترخیص شود و به سمت مقصد مشتری نهایی در آن شهر موردنظر برود. البته باید توجه داشته باشید که در هنگام ترخیص کالا، به طور معمول، هزینه و کارمزد نیز گرفته می‌شود که باید بروی هزینه‌های کل محاسبه گردد.
انواع هواپیمای حمل بار
در حمل‌ونقل هوایی، دو نوع هواپیمای مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد که در مطب زیر به هر دو نوع آنها اشاره کرده‌ایم.
هواپیمای مسافربری PAX
هواپیمای مسافربری PAX در حقیقت یک هواپیمای بازرگانی است؛ یعنی برای حمل بار استفاده می‌شود، البته قابلیت حمل مسافر هم دارند. قسمت بار این هواپیماها، به ترتیب موارد زیر اولویت‌بندی شده است.
- بسته‌های پستی دیپلماتیک
- چمدان مسافران
- بارهای مربوط به پیک
- بارهای عمومی
هواپیماهای باربری CAO
هواپیماهای باربری CAO فقط برای حمل بار استفاده می‌شود و امکان حمل هیچ‌گونه مسافری را ندارد. ظرفیت این هواپیما نسبت به هواپیمای مسافربری PAX برای حمل بار بیشتر اما از نظر قیمت گران‌تر است.
مزایا حمل‌ونقل هوایی
حمل‌ونقل هوایی مزایای بسیاری به همراه دارد، برخی از مهم‌ترین مزایای این روش عبارت‌اند از:
- سرعت بالای
- ایمنی بسیاری بالایی
- رصد آسان مرسوله از طریق کد رهگیری
- تحویل بار در کمترین نرخ تأخیر
- بهترین گزینه برای ارسال بارهای گران‌قیمت
معایب حمل‌ونقل هوایی
با وجود مزایا بسیار حمل‌ونقل هوایی، استفاده از این روش حمل معایبی هم به همراه دارد که عبارت‌اند از:
- بالابودن هزینه حمل‌ونقل هوایی
- محدودیت برای ارسال بارهای سنگین و حجیم
- خسارت‌های جبران‌ناپذیری شرایط جوی و آب‌وهوایی
شرکت حمل‌ونقل هوایی
حمل‌ونقل هوایی به دلیل سرعت بالای ترانزیت محموله‌ها از محبوبیت بسیاری برخوردار است و افراد این روش را به سایر روش‌های دیگر ترجیح می‌دهند. شما اگر قصد دارید که کالاهای خود را با این روش از یک شهر، به شهر دیگر ارسال کنید، می‌توانید با شرکت حمل و نقل بین المللی همراه دژ تماس بگیرید تا در مورد جزئیات آن باخبر شوید. این شرکت به جهت داشتن سابقه کاری طولانی‌مدت در زمینه حمل‌ونقل هوایی سفری ایمن را برای شما پیش‌بینی خواهد کرد و شما کافی است هزینه سفر را طبق وزن بار یا نوع انتخاب حمل آن پرداخت کنید.